Czternasta niedziela po Pięćdziesiątnicy i Nowy Rok Cerkiewny

14.09.2025 r.

Dzień dzisiejszy stanowi początek nowego roku cerkiewnego, zwanego Indyktionem. Święto to przypada zawsze 1/14 września, w zależności od kalendarza – nowego lub starego stylu, który jest używany w danej tradycji. Dlaczego jednak początek cerkiewnego roku obchodzimy właśnie we wrześniu, a nie – jak w naszym codziennym kalendarzu – w styczniu? I skąd wzięła się sama nazwa „Indyktion”? Aby odpowiedzieć na te pytania, należy cofnąć się do czasów Cesarstwa Rzymskiego, później zwanego Bizantyjskim. Łacińskim słowem indictio określano tam bowiem „zarządzenie” albo „wskazanie” – chodziło o postanowienie cesarza rozpoczynające nowy, piętnastoletni cykl podatkowy w imperium. Za jego początek wybrano miesiąc wrzesień, gdy kończyły się plony i rozpoczynał nowy rok gospodarczy w basenie Morza Śródziemnego. W realiach Kościoła dzień ten nabrał dodatkowego duchowego znaczenia – to moment dziękczynienia Bogu za chleb, owoce i wszelkie plony danej ziemi, którymi każdego dnia karmione jest ludzkie życie. Sięgając do przesłania wrześniowej Miniei, zauważamy, że hymny wyraźnie przypominają: Chrystus jest Stwórcą czasu, a rok cerkiewny, który się rozpoczyna, jest dla każdego wierzącego nową okazją do przynoszenia owoców pokajania, wdzięczności Bogu i zawierzenia Jego Opatrzności. Teksty liturgiczne wskazują, że wszystko, co spotyka nas w ciągu roku – także to, co trudne i niezależne od naszej woli – powinno być interpretowane jako znak Bożej obecności w naszym życiu i wezwanie do przyjęcia Jego woli. Hymny akcentują również, że prawdziwy pokój, dobro i obfitość nie pochodzą z wysiłku ludzkiego, lecz są owocem Bożej łaski, którą Kościół, Bogurodzica i święci wypraszają w modlitwie. Początek roku cerkiewnego jest także wspomnieniem stworzenia świata – hymnografia jednego dnia obejmuje całość dzieła stworzenia: niebo i ziemię, słońce i księżyc, światło i ciemność, wody, ogień, roślinność, zwierzęta i człowieka, a także aniołów. Wszystko to, jak powiada hymnografia, wysławia Stwórcę.
Nowy rok cerkiewny jawi się zatem jako nowa szansa darowana człowiekowi – okazja, by rozpocząć od nowa duchowe życie, pogłębić wiarę i umocnić nadzieję. Dzisiejsza Ewangelia wg apostoła Łukasza przypomina nam tę prawdę w słowach Chrystusa, który ogłasza światu Dobrą Nowinę: że przyszedł, aby nieść Ewangelię ubogim, uzdrawiać złamane serca, zwiastować wyzwolenie więźniom, przywracać wzrok niewidomym, uwalniać uciśnionych i obwieszczać nadejście roku łaski Pana.
Tego dnia odprawiono w naszej cerkwi dwie poranne Boskie Liturgie.
Zdjęcia: lektor Sergiusz Diadius.